De ochtend begint fris, maar droog. Bij de Cultuurfabriek verzamelen zich de eerste deelnemers voor de Bevrijdingsloop. Een jong meisje staat samen met haar moeder bij de start, zichtbaar zenuwachtig maar enthousiast. Terwijl ze wachten tot hun groep mag starten, kijkt ze stiekem alvast in de doos met medailles die later worden uitgereikt. Langzaam breekt de zon door. De tafels voor de lunch zijn al gedekt en de Nederlandse vlag hangt over een balkon. Twee vrouwen die de vrijheidsloop vanuit Wageningen hebben gedaan, geven het vrijheidsvuur door aan Veenendaal. Ze steken met een glimlach het vrijheidsvuur aan, vlak naast de DJ die zomerse muziek draait. Ondanks de wind blijft het vuur goed branden.
De eerste groep mag van start. Het meisje trekt haar armen om zich heen – het is nog best koud. Toch loopt ze vrolijk mee. Iedere vijftien minuten klinkt een oproep via de microfoon: “De volgende groep mag zich klaarzetten!” Mensen lopen in hun eigen tempo, sommigen rennen, anderen wandelen. Iedereen weet: aan het einde wacht een mooie medaille. Uiteraard gaat het vandaag niet over een winnaar maar vieren we dat we in vrijheid mogen leven. Voordat de laatste groep van start gaat krijgen de mensen die zich nog niet had aangemeld, zelfs ter plekke nog de kans om dat alsnog te doen.
Tegen half twee verandert de sfeer. In de verte klinkt motorgeluid: de legervoertuigen zijn onderweg. Kinderen rennen naar de stoep, volwassenen staan klaar met hun telefoons. De oude militaire wagens rijden rustig door de winkelstraat richting het plein. Mensen zwaaien, lachen en maken foto’s. Eenmaal op het plein mogen de voertuigen van dichtbij worden bekeken. Kinderen klimmen voorzichtig in de wagens, kijken rond en stellen vragen. Er wordt veel uitgelegd en verteld.
De hele dag is er een ontspannen en open sfeer. Niets hoeft, iedereen mag meedoen. Of het nu gaat om de loop, het bewonderen van de voertuigen, of gewoon een kop soep drinken met een buurman – het draait om samenzijn. 5 mei in Veenendaal voelt dit jaar vooral als een dag waarop jong en oud elkaar ontmoeten, stilstaan bij vrijheid, en samen genieten van kleine, betekenisvolle momenten.